بررسی رنگ در ستارگان و دانش نجوم

بررسی نورها و رنگ‌ها، ابزاری مهم در راستای شناخت کیهان و درک قوانین حاکم بر آن به‌شمار می‌رود. هدف از این مطالعه، مروری بر یافته‌های بشر در این حوزه و دست‌آورد‌های علمی او در سایه‌ شناخت و تحلیل نورها و رنگ‌های کیهانی است. بررسی این دستاوردها نشان می‌دهد واکنش‌ها و فعل و ‌انفعالات هسته‌ای در قلب ستارگان و به‌تبع آن دمای آنها، موثرترین عامل در رنگ‌ ستارگان به‌شمار می‌رود، قدر ستاره، به‌عنوان معیار اصلی سنجش تابندگی آن، وابستگی مستقیم به این دما دارد. از سوی دیگر عواملی هم‌چون فاصله‌ ستاره تا زمین و وسعت سطح منتشرکننده‌ نور بر ارزیابی ما از درخشندگی ستارگان تأثیرگذارند. هم‌چنین به‌طور عکس، به‌منظور اندازه‌گیری دمای ستارگان، علاوه‌ بر روش‌های طیف‌سنجی می‌توان از ویژگی‌های رنگی آنها کمک گرفت. نمار رنگ ستاره که به‌صورت اختلاف قدر ستاره در دو محدوده‌ مشخص از طیف نور (در محدوده‌ نور مرئی و اطراف آن) تعریف می‌شود و هم‌چنین نمودارهای رنگ-رنگ و قدر-رنگ، ستاره‌شناسان را در راستای شناخت بیشتر ماهیت و ویژگی‌های ستارگان از جمله دمای آنها یاری می‌کند. نور در مسیرش به‌سمت زمین دست‌خوش تغییراتی خواهد شد که رنگ ستارگان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سرخ‌شوندگی میان‌ستاره‌ای، انتقال سرخ و انتقال سرخ گرانشی از جمله تغییراتِ مهم نور در طول مسیر به‌شمار می‌روند که تحلیل آن‌ها اطلاعات ارزشمندی را در اختیار اخترفیزیک‌دانان قرار می‌دهد. ستارگان تنها اجرام این دنیای پهناور نیستند، بخش اعظم کیهان را جرمی نادیدنی به‌نام ماده‌ تاریک شکل می‌دهد که چیستی آن هنوز بر دانشمندان مشخص نیست. رنگ سیارات به‌عنوان اجرام منعکس‌کننده‌ نور، تابعی از ضریب بازتاب، ماهیت و جو آنهاست. تحلیل ویژگی‌های رنگی سیارات زمینه‌ساز شناخت بیشتر مواد سازنده و ماهیت آنها به‌حساب می‌آید.